C Standart Fonksiyon Kütüphaneleri

Tarhi : 31-12-2020 12:08:46 | Yazar : ÇAĞLAR BOSTANCI

Merhaba, C dilini öğrenirken, C’nin standart fonsksiyonlarını öğrenmeden olmaz. Çünkü ekrana girdi ve çıktı yapıtığımız printf(),scanf() dahi C standart fonksiyon kütüphanesi stdio.h‘a aittir. Bildiğimiz gibi fonksiyonlar yazılımları daha da kolaylaştıran yapılardır. Standart C dili fonksiyonları programlama yapmamızı kolaylaştırmakta ve işleri daha da hızlandırmaktadır. Tabi sizde C dili standart fonksiyonlarına ek olarak kendi kütüphanenizi yazabilirsiniz. Oluşturmuş olduğunuz kütüphanleri projelerinize dahil edebilirsin. Bu C standart fonksiyon kütüphanlerini projemize aşağıdaki gibi dahil edebiliriz.

    #include <stdio.h>
    #include <ctype.h>
    #include <string.h>
    #include <conio.h>
    #include <graphics.h>
    #include <stdlib.h>
    #include <math.h>

#include <stdio.h>

#include <ctype.h>

#include <string.h>

#include <conio.h>

#include <graphics.h>

#include <stdlib.h>

#include <math.h>

Standart C dili kütüphanleri ve özellikleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Bu tablodaki kütüphanelere sıra ile bakalım.

Kütüphane Adı	Kütüphane Özelliği
string.h	Metin İşlemleri
ctype.h	Karakter İşlemleri
conio.h	Yazı İşlemleri
math.h	Matematiksel İşlemler
stdio.h	Girdi / Çıktı İşlemleri
stdlib.h	Muhtelif İşler
graphics.h	Grafiksel İşlemler

C String (string.h) Kütüphanesi Fonksiyonları

C’de string işmeleri yapabilmemiz için oluşturulmuş kütüphanedir. Kütüphanede yeralan fonksiyonlar ve özellikleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir.

Fonksiyon	Özelliği
strlen(‘metin’)	Dizideki eleman sayısını verir.
strcpy(metin_1,metin_2)	Metin_2’yi metin_1’e kopyalar.
strncpy(metin_1,metin_2,n)	metin_2 değişkenin baştan n. karakterini metin_1 değişkenine kopyalar
strcat(metin_1,metin_2)	metin_1 sonuna metin_2’yi ekler
strncat(metin_1,metin_2)	metin_1’in sonuna metin_2’nin n. karaterine kadarını ekler.
strcmp(metin_1,metin_2)	İki metini karater olarak karşılaştırır. Aynı ise 0 metin_1 karakteri fazla ise pozitif, metin_2 karakteri fazlaysa negatif değer dönderir.Hesaplamayı ASCI kodlarına göre yapar
strstr(metin_1,metin_2)	Metin_1 içerisinde metin_2’yi ara bulursa metin_1’de aranan değerin ilk başladığı karakterini göstericisini dönderir. Eğer bulamazsa ‘\0’ null değerini dönderir

Yukarıda belirtmiş olduğumuz fonksiyonları aşağıdaki uygulamada örenekleri yapılmıştır.

    #include <stdio.h>//girdi-çıktı kütüphanesi 
    #include <string.h> //string kütüphanesi  
    
    
    int main(){
        char metin_1[]="Kalkın ey Fellah-ı Vatan dediler, kalktık;";
        char metin_2[]="Herkes oturdu biz ayakta kaldık.";
        int uzunluk;
        
        uzunluk=strlen(metin_1); // metinin uzunluğunu bulur.
        printf("\nmetin_1'in uzunlugu : %d",uzunluk);
        //metin_1'in uzunlugu : 42
        char cpy[50];
        strcpy(cpy,metin_1);//metin_1 cpy değişkenine kopyalar.
        printf("\nmetin_1, cpy degiskenine kopyalandi : %s",cpy);
        //metin_1, cpy degiskenine kopyalandi : Kalk²n ey Fellah-² Vatan dediler, kalkt²k;
        char cpy_2[50];
        strncpy(cpy_2,metin_2,6);
        printf("\nmetin_2, cpy degiskenine 6. karaterine kadar kopyalandi : %s",cpy_2);
        //metin_2, cpy degiskenine 6. karaterine kadar kopyalandi : Herkes
        char birlestir[100];
        strcat(birlestir,metin_1);
        strcat(birlestir,metin_2);
        printf("\nmetin_1 ve metin_2'yi birlestir degiskeni ile birleştirdi : %s",birlestir);
        //metin_1 ve metin_2'yi birlestir degiskeni ile birle¦tirdi : Kalk²n ey Fellah-² Vatan dediler, kalkt²k;Herkes oturdu biz ayakta kald²k.
        char nKadarBirlestir[50]="Birlestir ";
        strncat(nKadarBirlestir,metin_2,6);
        printf("\nnKadarBirlestir degiskenine metin_1'den n kadar alarak birlestirdi : %s",nKadarBirlestir);
        //nKadarBirlestir degiskenine metin_1'den n kadar alarak birlestirdi : Birlestir Herkes
        char aranan[]="ey";
        char *ilkGosterici=strstr(metin_1,aranan);
        printf("\nmetin_1'in icinde ey aradi, buldu ilk harf olan e'nin referans numarasini veridi. Referans : %X",ilkGosterici);
        getchar(); //Consolun kapanmasını engellemek için bir karatere basılmasını bekliyoruz.
        return 0; // programın sorusuz çalıştığını işletim sistemine bildiriyoruz.
    }

#include <stdio.h>//girdi-çıktı kütüphanesi

#include <string.h> //string kütüphanesi

int main(){

char metin_1[]="Kalkın ey Fellah-ı Vatan dediler, kalktık;";

char metin_2[]="Herkes oturdu biz ayakta kaldık.";

int uzunluk;

uzunluk=strlen(metin_1); // metinin uzunluğunu bulur.

printf("\nmetin_1'in uzunlugu : %d",uzunluk);

//metin_1'in uzunlugu : 42

char cpy[50];

strcpy(cpy,metin_1);//metin_1 cpy değişkenine kopyalar.

printf("\nmetin_1, cpy degiskenine kopyalandi : %s",cpy);

//metin_1, cpy degiskenine kopyalandi : Kalk²n ey Fellah-² Vatan dediler, kalkt²k;

char cpy_2[50];

strncpy(cpy_2,metin_2,6);

printf("\nmetin_2, cpy degiskenine 6. karaterine kadar kopyalandi : %s",cpy_2);

//metin_2, cpy degiskenine 6. karaterine kadar kopyalandi : Herkes

char birlestir[100];

strcat(birlestir,metin_1);

strcat(birlestir,metin_2);

printf("\nmetin_1 ve metin_2'yi birlestir degiskeni ile birleştirdi : %s",birlestir);

//metin_1 ve metin_2'yi birlestir degiskeni ile birle¦tirdi : Kalk²n ey Fellah-² Vatan dediler, kalkt²k;Herkes oturdu biz ayakta kald²k.

char nKadarBirlestir[50]="Birlestir ";

strncat(nKadarBirlestir,metin_2,6);

printf("\nnKadarBirlestir degiskenine metin_1'den n kadar alarak birlestirdi : %s",nKadarBirlestir);

//nKadarBirlestir degiskenine metin_1'den n kadar alarak birlestirdi : Birlestir Herkes

char aranan[]="ey";

char *ilkGosterici=strstr(metin_1,aranan);

printf("\nmetin_1'in icinde ey aradi, buldu ilk harf olan e'nin referans numarasini veridi. Referans : %X",ilkGosterici);

getchar(); //Consolun kapanmasını engellemek için bir karatere basılmasını bekliyoruz.

return 0; // programın sorusuz çalıştığını işletim sistemine bildiriyoruz.

}

C Math.h Kütüphane Fonksiyonları

C dilinde matematiksel işlemleri yapmak için kullandığımız sınıftır. Math.h kütüphesini kullanmak için #include <math.h> sayfanın başında çağırmamız gerekli. Aşağıdaki tabloda fonksyion ve özellikleri verilmiştir.

Fonksiyon	Özellik
sqrt(x)	x’in karekökünü alır.
pow(x,y)	x’in y’inci kuvvetini alır.
fabs(x)	x’in mutlak değgeri
floor(x)	x’i en yakın küçük tam sayıya yuvarlar
ceil(x)	x’i en yakın büyük sayıya yuvarlar.
sin(x)	x radyan açısının sinüsü
cos(x)	x radyan açısının kosinüsü
log(x)	e tabanına göre x’in logaritması
exp(x)	e(2.718…) sabitinin x’inci kuvveti
fmod(x,y)	x’in y’ye bölümünden kalan
int rand()	rasgele sayı

    #include <stdio.h>//girdi-çıktı kütüphanesi
    #include <math.h> //matematik kütüphanesi.
    #define pi 3.141595
    
    int main(){ //anafonksiyon
        double sayi_1=5;
        
        printf("sayi_1'in karekoku %lf",sqrt(sayi_1));
        //sayi_1'in karekoku 2.236068
        printf("\nsayi_1'in 3. kuvveti : %3.0lf",pow(sayi_1,3)); //%3.0lf = 3 kareter uzunluğunda notandan sonra almayacak.
        //sayi_1'in 3. kuvveti : 125
        printf("\nrasgele sayi uretimi : %d - %d - %d",rand(),rand(),rand());
        //rasgele sayi uretimi : 6334 - 18467 - 41
        double d=90,r;
        r=d*pi/180;
        printf("\naci : %.1lf sinus : %.1lf cosinus : %.1lf",d,sin(r),cos(r));
        //aci : 90.0 sinus : 1.0 cosinus : -0.0
        getchar(); //Consolun kapanmasını engellemek için bir karatere basılmasını bekliyoruz.
        return 0; // programın sorusuz çalıştığını işletim sistemine bildiriyoruz.
    }

#include <stdio.h>//girdi-çıktı kütüphanesi

#include <math.h> //matematik kütüphanesi.

#define pi 3.141595

int main(){ //anafonksiyon

double sayi_1=5;

printf("sayi_1'in karekoku %lf",sqrt(sayi_1));

//sayi_1'in karekoku 2.236068

printf("\nsayi_1'in 3. kuvveti : %3.0lf",pow(sayi_1,3)); //%3.0lf = 3 kareter uzunluğunda notandan sonra almayacak.

//sayi_1'in 3. kuvveti : 125

printf("\nrasgele sayi uretimi : %d - %d - %d",rand(),rand(),rand());

//rasgele sayi uretimi : 6334 - 18467 - 41

double d=90,r;

r=d*pi/180;

printf("\naci : %.1lf sinus : %.1lf cosinus : %.1lf",d,sin(r),cos(r));

//aci : 90.0 sinus : 1.0 cosinus : -0.0

getchar(); //Consolun kapanmasını engellemek için bir karatere basılmasını bekliyoruz.

return 0; // programın sorusuz çalıştığını işletim sistemine bildiriyoruz.

}

C Karakter (ctype.h) Kütüphanesi Fonksiyonları

C’de karater işlemleri yapmamızı sağlar. Örneğin harf-sayi sorgulamsı, büyük-küçük metin yazdırımı vb. Bu kütüphaneyi kullanabilmeniz için #include <ctype.h> kütüphanesini sayfa başında çağırmanız gerekmektedir. Bu kütüphane kullanılan fonksiyonlar ve özellikleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir.

Fonksiyon Adı	Özelliği
isalnum(n)	n’in alfanümerik (harf veya sayı) olup olmadığını sorgular. Alfanümerik ise true(Sıfırdan Farklı) değilse false(Sıfır) değer dönderir.
isalpha(n)	n harf ise true , harf değilse false değer dönderir.
digit(n)	n rakamsa true(1) değilse false(0) değerini dönderir.
islower(n)	n harfi küçükse true(1) değilse false(0) değeri dönderir.
isupper(n)	n harfi büyükse true(1) değilse false(0) değerini dönderir.
isspace(n)	n boşluk veya tab ise true(1) değilse false(0) değerini dönderir.
tolower(n)	n harfini küçük harf yapar.
toupper(n)	n harfini büyük harf yapar.

Aşağıda C dili ctype.h kütüphanesi fonksiyonları ile iligili uygulama bulunamaktadır.

#include <stdio.h>//girdi-çıktı kütüphanesi
#include <ctype.h> //karakter kütüphanesi.

int main(){ //anafonksiyon


	char n='x';
	 
	if(isalnum(n)) printf("n degiskeni bir alphanumerik deger.");//alfanümerik kontrolünü yaptık.
	else printf("n degiskeni alfanumerik bir deger degil.");
	printf("\n");
	if(isalpha(n)) printf("n degiskeni hraf"); //harf olup olmadığını kontrol ettik.
	else printf("n degiskeni harf degil.");
	printf("\n");
	if(isdigit(n)) printf("n degiskeni rakam");//rakam olup olmadğını kontrol ettik
	else printf("n degiskeni rakam degil.");
	printf("\n");
	if(islower(n)) printf("n degiskeni kucuk harf"); //Küçük harf olup olmadığını kontrol ettik
	else printf("n degiskeni kucuk harf degil.");	
	/*
	Ekran Çıktısı: 
	n degiskeni bir alphanumerik deger.
	n degiskeni hraf
	n degiskeni rakam degil.
	n degiskeni kucuk harf
	*/
	
		
	getchar(); //Consolun kapanmasını engellemek için bir karatere basılmasını bekliyoruz.
	return 0; // programın sorusuz çalıştığını işletim sistemine bildiriyoruz.
}

#include <stdio.h>//girdi-çıktı kütüphanesi

#include <ctype.h> //karakter kütüphanesi.

int main(){ //anafonksiyon

char n='x';

if(isalnum(n)) printf("n degiskeni bir alphanumerik deger.");//alfanümerik kontrolünü yaptık.

else printf("n degiskeni alfanumerik bir deger degil.");

printf("\n");

if(isalpha(n)) printf("n degiskeni hraf"); //harf olup olmadığını kontrol ettik.

else printf("n degiskeni harf degil.");

printf("\n");

if(isdigit(n)) printf("n degiskeni rakam");//rakam olup olmadğını kontrol ettik

else printf("n degiskeni rakam degil.");

printf("\n");

if(islower(n)) printf("n degiskeni kucuk harf"); //Küçük harf olup olmadığını kontrol ettik

else printf("n degiskeni kucuk harf degil.");

Ekran Çıktısı:

n degiskeni bir alphanumerik deger.

n degiskeni hraf

n degiskeni rakam degil.

n degiskeni kucuk harf

getchar(); //Consolun kapanmasını engellemek için bir karatere basılmasını bekliyoruz.

return 0; // programın sorusuz çalıştığını işletim sistemine bildiriyoruz.

}

İlgili

C

C Standart Fonksiyon Kütüphaneleri

Hemen Başla

Konu ile ilgili olarak mail gönderebilirsiniz.

Çağlar Bostancı

C Standart Fonksiyon Kütüphaneleri